Gemeentebelangen BUREN
GEMEENTE BUREN
DE 15 KERNEN
Eigenlijk 17 kernen, want een deel van Buurmalsen en Kapel-Avezaath behoren ook bij de gemeente Buren. En wat te denken van al onze Buurtschappen die onze gemeente rijk is.
ASCH
Asch is een dorp in het oude Graafschap Buren dat sinds 1811 behoort tot de gemeente Buren in de Nederlandse provincie Gelderland.
De oudste vermelding komt voor in een 13e-eeuws afschrift van een oorkonde uit 889. Daarin staat "Aske mansam". Honderd procent zekerheid dat het hier Asch bij Buren betreft is er niet. Het kan ook een gelijknamige, geheel verdwenen plaats geweest zijn, in de buurt van Heemskerk.
In het oud Germaans is Asch afgeleid van aske, welk woord staat voor een boomsoort, de es. In ruimere zin betekende het woord een speer van essenhout gemaakt. Wellicht dat dus de naam is afgeleid van een vroeger op deze plaats gelegen essenbos. Vooralsnog is geen betere verklaring gevonden waarom deze naam aan het huidige dorp is gegeven.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN ASCH
Asch heeft de volgende verenigingen:
BEUSICHEM
Beusichem (uitspraak: Beu-zi-chèm, met è als in elf) is een plaats in de gemeente Buren in de Nederlandse provincie Gelderland. Het is gelegen in de Gelderse Betuwe, enkele kilometers ten oosten van Culemborg en enkele kilometers ten noorden van Geldermalsen. Het noorden van het dorp ligt aan de Lekdijk.
Beusichem (lokaal wel Beuzekom genoemd) is gelegen in het voormalige
graafschap Buren. Het vormde een zelfstandige gemeente van 1811 tot 1 januari 1978. Deze gemeente Beusichem omvatte naast Beusichem zelf ook het dorp Zoelmond en een deel van de huidige gemeente Culemborg. Tussen 1811 en 1817 behoorden ook Ravenswaaij en Rijswijk tot de gemeente Beusichem. In 1978 werd de gemeente Beusichem bij de gemeente Buren gevoegd. Enkele jaren eerder was al een deel van de gemeente Beusichem Culemborgs grondgebied geworden.
De oudste vermelding van dit dorp is te vinden in een eind-11e-eeuws afschrift van een oorkonde, die is opgesteld tussen 918 en 948. De tekst, betreffende een lijst van bezittingen van de St. Maartenskerk te Utrecht luidt: "insulam... iuxta Buosinhem qui propior ville Riswic". In oudere literatuur wordt als oudste datum het jaar 866 vermeld, maar bovenstaande datering is de meest waarschijnlijke.
In de loop der eeuwen is heel wat met de schrijfwijze van deze plaatsnaam gegoocheld. De betekenis is taalkundig als volgt te verklaren. 'Chem' is afgeleid van 'hem', dat woonplaats betekent in het Oudnederlands. 'Beuse' is een verbastering van Boso, een persoonsnaam, die in Oudgermaans 'vijand' betekent. Dat is weer een afleiding van 'bosi', dat vijandig betekent, denk aan 'boos'. Vrij vertaald zou Beusichem dan betekenen: 'woonplaats van (de familie van) Boso' of 'woonplaats van de vijand'.
Het gebied was eigendom van de heren van Beusichem, waarvan de oudste vermelding gevonden wordt in 1196. Het was een telg van dit geslacht dat het stadsrecht van Culemborg uit 1318 bevestigde. Voor het overige werd de naam van het geslacht met evenzovele variaties geschreven als die van het dorp.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN BEUSICHEM
Nieuws uit Beusichem kunt u o.a. lezen op de volgende sites:
* Beusichem Leeft (website)
Beusichem heeft de volgende verenigingen:
* Muziekvereniging Excelsior Beusichem
* Jeu de Boules Club Beusichem
* Schietvereniging Willem Tell
* Vrijwillige Brandweer Vereniging Kazerne Beusichem
* Stichting Het Johannes Genootschap
* Stichting vrienden van het Witte-orgel Beusichem
* Bloemrijk Beusichem - Zoelmond
In Beusichem kunt u twee klompenpaden vinden, namelijk:
Leuke Facebook site Beusichem:
BUREN (stad)
Buren is een stad in de gemeente Buren, in de Nederlandse provincie
Gelderland. De plaats is gelegen in de streek Neder-Betuwe en ligt centraal binnen de gemeente Buren, nabij de grotere plaatsen Tiel en Geldermalsen.
Buren verkreeg stadsrechten in 1395 van ridder Allard, heer van Buren en Beusichem. In 1435 begon hertog Arnold van Egmont met het beleg van Buren, de stad werd ingenomen en heer Willem van Buren werd verdreven, dit omdat hij zich tot vijand van de hertog had uitgesproken in 1418. De hertog was zo ingenomen met zijn verovering, dat hij de volgende befaamde uitspraak deed; Buuren zal men beste goede wezen, echter zou ironisch genoeg de Hertog in 1465 door zijn eigen zoon gevangen zijn genomen en naar Buren zijn overgebracht waar hij 6 jaar in gevangenschap zou leven.
In 1572 sloot Buren zich aan bij de Unie van Dordrecht. in 1575 volgde het Beleg van Buren door Gilles van Berlaymont. De vestingwerken van Buren zijn nog grotendeels intact. Er zijn nog wallen, muren en één stadspoort; de Culemborgse- of Huizenpoort.
Buren mag zich Oranjestad noemen, vanwege de band met de koninklijke familie. Willem van Oranje trouwde er in 1551 met Anna van Buren. Prinses Beatrix en koning Willem-Alexander zijn hierdoor gravin en graaf van Buren. De korenmolen op de wallen draagt dan ook de toepasselijke naam De Prins van Oranje. In Buren stond een van de grootste kastelen van Nederland het huis Buren, waarvan de laatste bewoner Frederik Hendrik, prins van Oranje was.
De Oranjes gebruiken soms de schuilnaam Van Buren als ze incognito willen zijn. Laatstelijk gebeurde dat bij de Elfstedentocht van 1986, waaraan Willem-Alexander meedeed onder de naam W.A. van Buren.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN BUREN
Buren heeft de volgende verenigingen:
* BV Buren
* Oranjevereniging - Oranje & Buren
* Muziekvereniging Samba Do Vizinhos (SDG Buren)
* Muziekvereniging Burens Orkest (SDG Buren)
* Muziekvereniging Burengerucht (SDG Buren)
* Historische Vereniging Pasqualini Buren
* Volleybalvereniging GO'97 (Geldermalsen/Buren)
* Vrijwillige Brandweer Vereniging Buren
* BurenStad.nl (Alles over de stad Buren in de Betuwe)
* Mantelzorg en burenhulp Buren en Asch
* Signaleringsgroep Buren stad/Asch
Buren heeft ook een aantal hele leuke musea:
* Marechausseemuseum
ECK en WIEL
Eck en Wiel is een dorp in de gemeente Buren, in de Nederlandse provincie
Gelderland. Eck en Wiel bestaat uit de voormalige dorpen Eck en Wiel. Eck bestaat al sinds 1288, Wiel ontstond later pas. Het dorp Eck en Wiel behoorde van 1811–1998 tot de gemeente Maurik in de Neder-Betuwe. Sinds 1999 maakt het deel uit van de gemeente Buren. In 2007 had Eck en Wiel inclusief de verspreide huizen eromheen 1740[1] inwoners. Het dorp zelf telde in 2006 930 inwoners. Het totaal aantal inwoners staat volgens opgaaf van de gemeente per 1 januari 2016 op 1688.
De naam Eck komt van het Oudnederlandse woord eki en/of het Oudnoorse
woord ekja, dat wagenspoor betekent. Dat kan dan een verwijzing zijn naar een oude doorgaande route over de overwallen langs de Rijn. De oudste vermelding dateert uit 953 en komt voor in een 11e-eeuwse kopie-oorkonde. Ooit bestond er een geslacht De Ecke, vermeld in 12e t/m 14e eeuw en Van Eck vanaf de 16e eeuw tot heden.
Wiel is een buurtschap boven Eck, dat daarmee samen het dorp Eck en Wiel vormt. De naam Wiel komt in 1349 voor het eerst voor. Het woord wiel zou kunnen duiden op een oude dijkdoorbraak, waardoor vaak een diepe plas ontstond. Het dorp ligt dan ook aan de Nederrijn, die tevens de grens is met de provincie Utrecht. De rivier kan worden overgestoken met een veerpont. Aan de overzijde van de rivier ligt Amerongen.
Via buurtschap De Ganzert loopt de verspreide bebouwing over in die van het oostelijker gelegen dorp Ingen.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN ECK en WIEL
Eck en Wiel heeft de volgende verenigingen:
* Vrouwen van Nu afdeling Eck en Wiel
* Maurikse Honden Sport Vereniging
* DOS Sportief (o.a.Turnen, Streetdance, FreeRunning,Volleybal, Nijntje Beweegdiploma, Gymkids, Sportief Fit, Gymsport , Zumba)
Leuke Facebook site Eck en Wiel:
ERICHEM
Erichem (Errekom in lokaal dialect) is een dorp in het oude Graafschap Buren in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp hoorde vanouds met het dorp Asch bij de stad Buren en valt sinds 1811 onder de gelijknamige gemeente. Het telt 494 inwoners (2016). Erichem kent sinds de Romeinse tijd een vrijwel ononderbroken bewoning.
Sinds de jaren 50 staat in Erichem een openbare basisschool, genaamd de Kastanjepoort. Vanaf het schoolseizoen 2017-2018 is deze gefuseerd met OBS De Daverhof van Kerk-Avezaath, waarbij de functie van het schoolgebouw in Erichem is komen te vervallen.
Taalkundig is de naam Erichem afgeleid van Eri en chem. Het woorddeel 'Eri' is een verbastering van 'Aro' of 'Are', wat een persoonsnaam is. Deze naam kan afgeleid zijn van die van de heilige Aregius. De betekenis van diens naam is onbekend. Het tweede deel 'chem' is afgeleid van 'hem', dat in het oud-Nederlands woonplaats betekent. Vrij vertaald zou Erichem dan betekenen: 'woonplaats van (heer, of de familie van-) Aro'.
Een heel andere, maar niet minder logische, taalkundige afleiding gaat als volgt: Erichem bestaat uit de woorddelen Eric en hem. Het achtervoegsel -hem betekent inderdaad woonplaats (zoals bijvoorbeeld in Arnhem), zodat men Erichem kan lezen als ‘Woonplaats van Eric’. Deze afleiding heeft echter consequenties voor de uitspraak. Erichem dient dan te worden uitgesproken als Erik-hem (analoog aan Gorinchem). De lokale uitspraak van de dorpsnaam maakt deze verklaring niet onwaarschijnlijk.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN ERICHEM
Erichem heeft de volgende verenigingen:
* Carnavalsvereniging "De Notenknokers"
* Touwtrekvereniging TTV Erichem
* Club '92 Erichem
Leuke Facebook site Erichem:
INGEN
Ingen is een dorp in de gemeente Buren, in de Nederlandse provincie
Gelderland. Het dorp valt sinds 1999 onder deze gemeente. Daarvoor viel het van 1818 tot 1999 onder de gemeente Lienden en daarvoor, van 1811 tot 1818 onder de gemeente Maurik. De kom van verspreid staande huizen loopt via buurtschap De Ganzert over in die van Eck en Wiel in het westen.
In 1026 komt de plaats voor als Heiningen. Het zou teruggaan op Hangim, wat iets als bij de heiling(en) betekent. Een andere mogelijkheid is dat het zonder h zou moeten zijn, dan zou het op weiland kunnen slaan. Ook wordt gedacht dat Heiningen niet helemaal de plaats Ingen is en dat Ingen pas rond 14e eeuw wordt genoemd. De plaatsnaam zou dan mogelijk afgeleid zijn van Ingeborg, een godheid van de Noormannen of mogelijk van het geslacht Ingenhe uit de 13e eeuw.
Ook is er in Ingen een veer genaamd het Ingensche Veer, de eerste vermelding van dit veer is in 1487, al was er voor deze tijd al een veer bij Verhuizen, wat we als de voorloper van het Ingense veer kunnen beschouwen.
De huidige pont heet Geldersweert en is in 2003 in bedrijf genomen. Deze naam refereert aan de nabij het veer gelegen uiterwaard, de Gelderse Waard of Gelderse Weerd geheten, ook is het de naam van het kasteel Geldersweert dat ooit ten westen van het Ingense veer in de gelijknamige uiterwaard stond.
Al in 1248 wordt de, tegenwoordig hervormde, kerk, van Ingen genoemd in een oorkonde. De aan de Heilige Lambertus gewijde kerk kende in 1495 drie altaren.
In de 15e eeuw heeft er een uitgebreide verbouwing en/of nieuwbouw plaatsgevonden. De kerk is in de 17e eeuw gedeeltelijk door brand verwoest. Ook in de 19e eeuw heeft de kerk flink te lijden gehad.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN INGEN
Nieuws uit Ingen kunt u o.a. lezen op de volgende sites:
* Ingen Leeft (website)
Ingen heeft de volgende verenigingen:
* Voetbalvereniging ISC Ingen
* Gymnastiekvereniging ILO (Ingen / Lienden / Ommeren)
* Harmonievereniging "KUNST NA ARBEID"
* De gemengde Zangvereniging "De Cornecanters"
* Schietvereniging de Batavier
* Signaleringsgroep Ingen Leeft
* Kerstmarkt & Fruitkerstboom Ingen
* Vrouwen van Nu afdeling Ingen, Lienden, Ommeren
* Ondernemersvereniging LOI (lienden / Ommeren / Ingen)
Leuke Facebook site Ingen:
KERK - AVEZAATH
Kerk-Avezaath is een dorp in de gemeente Buren, in de Tielerwaard in de Nederlandse provincie Gelderland. Kerk-Avezaath ligt ten noorden van de A15, bij Tiel.
Kerk-Avezaath wordt voor het eerst vermeld in de 11e-eeuwse kopie van een oorkonde uit 850. In die oorkonde spreekt men van Auansati. In 1107 wordt het als Auesaze geschreven. Ter onderscheiding van de twee dorpen werd in de volksmond Kerk- en Kapel-toegevoegd, maar in geschriften werd dit niet altijd gedaan; hierdoor is het soms lastig uit te maken welke van de twee kernen er bedoeld wordt in de geschiedschrijving.
Het woord Avesaet komt uit twee taalgebieden. ‘Sate’ betekent in het Oudnederlands woning en ‘ave’ betekent in het Oudgermaans eeuwen. Vrij vertaald betekent het zoiets als: "De woning van de oude heer." De oudste vermelding van Avezaath stamt uit het jaar 709.[bron?] Er zijn 15 schrijfwijzen van Avezaath bekend.
Toen na de vierde eeuw de Romeinen weg waren, was het gebied in deze omgeving verlaten. Hier en daar zullen nog wel enkel bewoners zijn achtergebleven.[bron?] Enkele eeuwen later vestigden zich weer nieuwe bewoners in de Betuwe. Het waren de stroomruggronden die een menselijk bestaan hier mogelijk maakten. Stroomruggen zijn gronden die wat hoger liggen in het landschap doordat de zwaarste gronddelen het eerst zinken. Zo ook in de Avezathen. Men maakte gebruik van de vruchtbare rivierklei om in de levensbehoefte te voorzien en bouwde opstallen waar men samen met de dieren kon wonen. Hierdoor ontstonden kleine leefgemeenschappen zoals de Avezathen. In de zevende eeuw begon de opmars van het christendom. Namen als Willibrord en Bonifatius hebben daartoe bijgedragen.
De tijd van Karel de Grote brak aan, wat welvaart en rust met zich mee bracht. Inmiddels was ook het christendom tot de Avezathen doorgedrongen. In deze tijd woonden enkele tienduizenden mensen in Nederland. Dorpsgemeenschappen van een honderdtal mensen waren in staat om een kerk te bouwen, aanvankelijk van hout. De invloedssfeer van Tiel, waar in de negende eeuw de St. Walburgkerk al was gebouwd, doet zich dan gelden. Men kan ervan uitgaan dat de kerk te Avezaath in de 10e eeuw is gebouwd. Volgens het oudst bekende document met betrekking tot de kerk wordt het kerkgebouw van Avezaath op 4 juni 1007 door bisschop Notger van Luik geschonken aan de abdij van Thorn. Deze benedictijner abdij werd in 992 gesticht door graaf Ansfried en zijn vrouw. Ansfried zou later bisschop worden van Utrecht. De abdij van Thorn heeft tot aan het begin van de 17e eeuw het collatierecht gehad over de Avezaathse kerkgemeenschap. Het collatierecht is het recht om geestelijken te benoemen in de dorpen van Avezaath.
De huidige St. Lambertuskerk van Kerk-Avezaath stamt gedeeltelijk uit de 11de eeuw. Van deze kerk is geen stichtingsdatum bekend. Lambertus was bisschop van Maastricht. In het rivierengebied zijn meer kerken naar de heilige Lambertus vernoemd. Van de Agatha Capel is de stichtingsdatum expliciet bekend. De Agatha Capel is op 2 mei 1321, daags na de feestdag van Johannes en Filippus, gewijd aan de heilige Agatha. Deze vrouw is in 254 na Christus gestenigd op Sicilie. Het staat beschreven dat de Agatha Capel te Oud-Avezaath (het huidige Kapel-Avezaath) was gewijd. Diverse bronnen vermelden dat de ‘Heer” van de gouw Teisterbant te Alden Avezaath (= Oud Avezaath) heeft gewoond.[bron?]
In het Laageinde bevindt zich nog steeds de hofstede “Alden-Haaf”. Bij deze hofstede is de gracht (singel) nog aanwezig. De gracht omsluit ook een verhoogd gebied. In de negende eeuw woonde graaf Waltger, volgens bronnen, in een dorp bij Tiel. Men vermoedt dat hier Avezaath, dus Alden-Avesaet mee bedoeld is.
Het oudst bekende Avezaaths document is een oorkonde uit het jaar 850 welke in de 11e eeuw is overgeschreven. Hierin staat vermeld dat een hoeve in Avezaath in het jaar 850 geschonken is aan bisschop Balderik in Utrecht.
Het dorp was van 1811 tot 1978 onderdeel van de gemeente Zoelen, waartoe naast Kerk-Avezaath en Zoelen ook het dorp Kapel-Avezaath behoorde; bij de fusie van de gemeenten Buren en Zoelen werd Kapel-Avezaath echter bij de gemeente Tiel gevoegd. Vanwege de gelijkenis van de namen worden de twee dorpen met elkaar verward.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN KERK-AVEZAATH
Nieuws uit Kerk-Avezaath kunt u o.a. lezen op de volgende site:
* Bewonersvereniging Kerk Avezaath
Kerk-Avezaath heeft de volgende verenigingen:
* Oranjevereniging Kerk-Avezaath
* Tennisvereniging Kellendonck
* Voetbalvereniging Teisterbanders
* Vrouwen van Nu afdeling Avezathen en Zoelen
* Stichting De Helpende Kracht
In Kerk-Avezaath kunt u een klompenpad vinden, namelijk:
Leuke Facebook site Kerk-Avezaath:
LIENDEN
Lienden is een dorp in de Betuwe, behorend tot de gemeente Buren, in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp staat vooral bekend om zijn fruitteelt. In 2016 telde het 5728 inwoners en daarmee is het de grootste kern van de gemeente Buren.
Lienden vormde tot 1999 een zelfstandige gemeente. Het was eertijds een heerlijkheid, waarvan de helft tot 1811 in het bezit was van de abdij te Elten. De andere helft ging diverse malen in andere handen over, het laatst in 1709, van de Rekenkamer van Gelderland. Op 1 januari 1812 werd een gemeente Lienden gevormd, waaronder de buurtschappen en dorpen Aalst, De Marsch, Ingen, Meerten, Ommeren, Kesteren en Lede en Oudewaard vielen. Op 1 januari 1818 werd de gemeente verkleind, Lede en Oudewaard werd met het ten zuiden van de Rijn gelegen deel van de Wolfswaard een zelfstandige gemeente. Kesteren werd samengevoegd met de gemeente Heusden (Ge) onder de naam Kesteren. Op 1 januari 1999 werd de gemeente Lienden opgeheven en bij de gemeente Buren gevoegd.
Het dorp heeft twee basisscholen: De Sterappel (openbaar) en de Eben Haëzerschool (protestant christelijk).
In Lienden staat de torenmolen De Zwaan en de poldermolen De Marsch.
De (hervormde) kerk draagt officieel de naam ‘Maagd Maria’ en is een rijksmonument (zie ook onderstaande link naar Liendense rijksmonumenten). Zij dateert uit de 16e of 17e eeuw. Tijdens de restauratie van begin jaren tachtig zijn eeuwenoude muurschilderingen ontdekt en van de bedekkende lagen witsel ontdaan.
Een bijzondere geschiedenis kent het monumentale pand ‘Het wapen van Lienden’, centraal in het dorp gelegen, schuin tegenover het voormalig gemeentehuis dat zelf eveneens een gemeentelijk monument is.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN LIENDEN
Lienden heeft de volgende verenigingen:
* Gymnastiekvereniging ILO (Ingen / Lienden / Ommeren)
* Volleybalvereniging VV Lienden
* Christelijk Gemengde Zangvereniging Hosanna
* Stichting "Vrienden van Kulturhus Lienden"
* Vrouwen van Nu afdeling Ingen, Lienden, Ommeren
* Stichting Speeltuin Nieuw Meerten
* Ondernemersvereniging LOI (lienden / Ommeren / Ingen)
In Lienden kunt u twee klompenpaden vinden, namelijk:
Leuke Facebook site Lienden:
* Lienden
LINGEMEER
Het vroegere recreatiepark Lingemeer werd in 2010 officieel een woonwijk van Lienden in de gemeente Buren. De vroegere recreatiewoningen kregen daardoor een woonbestemming. Lingemeer heeft officiële blauwe plaatsnaamborden (komborden). De wijk bestaat uit watersingels met vrijstaande en twee-onder-één-kap woningen.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN LINGEMEER
Lingemeer heeft de volgende verenigingen:
MAURIK
Maurik is een dorp in de Nederlandse gemeente Buren, provincie Gelderland. Het ligt in de Betuwe tussen Tiel en Wijk bij Duurstede. Tot 1999 vormde de plaats met de dorpen Eck en Wiel, Ravenswaaij en Rijswijk de gemeente Maurik die dat jaar opging in de gemeente Buren.
Over het ontstaan van de naam Maurik is niets met zekerheid bekend. A.J. van der Aa schrijft in 1846[1] dat Mannaricium, genoemd in het reisboek van Keizer Antonius, het huidige Maurik zou zijn. Zijn bron noemt hij echter niet. A.P. de Kleuver gaat in zijn gelegenheidswerkje uit 1967[2] nog een stap verder en neemt een Keltische oorsprong aan.
Nu is (zeer) oude bewoning bewezen: in 1967 zijn enkele geringe resten aangetroffen die wijzen op bewoning in de Bronstijd (1700-700 v.Chr.). Aan het begin van de jaartelling heeft op de Woerd bij Maurik een grote boerderij gestaan; deze hoeve werd tegen het eind van de 3e eeuw verlaten: De Franken begonnen met hun invallen en het werd onveilig. In de 4e eeuw was de grond te drassig voor bewoning en Romeinse schrijvers noteerden dat de grond in de Betuwe zo nat was, dat het bijna geen grond meer mocht heten. In de daarop volgende eeuwen, de 5e tot de 7e, was er sprake van geringe bewoning in de Betuwe, het meest in de Over-Betuwe, aldus Dr. A.R. Hol[3] in haar standaardwerk De Betuwe, waaraan een groot deel van het bovenstaande is ontleend.
Een veilige conclusie is, dat de permanente bewoning van Maurik waarschijnlijk pas van na de 7e eeuw dateert. Vroegere datering steunt slechts op speculatie. Op grond van archeologisch onderzoek concludeert Dr. P.J.R. Modderman[4] dat permanente bewoning van plaatsen tussen de Rijn en de Waal met de uitgang -ik (zoals Maurik, Varik) nergens verder gaat dan tot de vroege middeleeuwen. Een andere geleerde, Dr. D.P. Blok,[5] betoogt dat de vroeg-middeleeuwse vestiging van bewoners van de West-Betuwe zich van Brabant uit voltrokken heeft en ca. 900 voltooid was.
In ieder geval wordt Maurik voor het eerst in een oorkonde van 997 genoemd en wel als Maldericke. Keizer Otto III schenkt dan een in Maurik gelegen goed aan een klooster. De vestiging van de nieuwe bewoners zal, gelet op de conclusie van Dr. Blok, enige generaties eerder hebben plaatsgevonden. De eerste bewoner van naam treedt ons een kleine drie eeuwen later tegemoet: Saffatijn van Mauderic, ridder, die in 1270 zijn burcht bij de rivier bouwde (op het terrein waar nu de molen staat). Daarvan heeft hij niet lang plezier gehad: hij sneuvelde in 1288 in de Slag bij Woeringen.
Een verklaring voor de naam Maurik is er evenwel nog steeds niet. Een ontlening aan het Keltisch, zoals A.P. de Kleuver heeft aangenomen (Maleriacum of Mannaricium, wat weer een afleiding zou zijn van de persoonsnaam Malerius), mist bewijs.
Van 1811 tot 1999 was de gemeente Maurik een zelfstandige gemeente in de Neder-Betuwe, waaronder ook de dorpen Eck en Wiel, Ingen (1811-1817) en vanaf 1818 ook Ravenswaaij en Rijswijk vielen. In 1999 ging Maurik op in de gemeente Buren. Het voormalige gemeentehuis is september 2006 als restaurant in gebruik genomen.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN MAURIK
Nieuws uit Maurik kunt u o.a. lezen op de volgende sites:
* Vereniging Dorpsbelang Maurik (VDM)
* Maurik Rond (website)
* Maurik Rond (Facebook)
Maurik heeft de volgende verenigingen:
* Voetbalvereniging SV MEC '07
* Hengelsportvereniging Het Snoekje
* Accordeonvereniging De Aria’s
Leuke Facebook site Maurik:
OMMEREN
Ommeren is een dorp in de gemeente Buren, in de Nederlandse provincie
Gelderland. Inclusief de buurtschap/het landgoed Den Engtelt het 755 inwoners (01-01-2016).
Ommeren was een dagelijkse heerlijkheid. Het behoorde van 1811 tot 1998 tot de gemeente Lienden. Sinds 1999 behoort het bij de gemeente Buren.
De oudste vermelding dateert van 997. Voor de naam bestaan enkele verklaringen. De eerste is dat de naam te maken heeft met een
hooggelegen meer, omdat een vroege vermelding spreekt van ‘Homeru’. Dit wordt ook weer in twijfel getrokken, omdat de komgronden van Ommeren laag liggen, er kan geen sprake zijn van een hoog meer. De tweede verklaring is dat de naam afgeleid zou zijn van de persoonsnaam Omme of Ome, wat weer is afgeleid van de naam Oem. Dit is weer een verbastering van de naam van de heilige Audomarus. En dat is afkomstig uit twee oud Germaanse woorden auda (= erfgoed) en mar (= roem).
De geslachtsnaam van Omeren komt voor in de 15e eeuw. Ook geschreven als van Oemeren en variaties tot op heden.
De oudste bebouwing in het rivierengebied vond altijd plaats op hoger gelegen gronden. Ommeren is een voorbeeld van een gestrekt dorp, dat op een hoger gelegen stroomgordel is gebouwd. De dorpskerk is te vinden op een hoogte en ook andere bebouwing vinden we op hoger gelegen gronden. Enkele oude boerderijen in het dorp zijn: Den Aschheuvel, Den Ham, De Blauwe Kamp (in 1997 vervangen door een nieuwe boerderij), Den Hevel en Den Beldert. Uit archeologisch onderzoek is gebleken dat Ommeren in de Romeinse tijd bewoond werd. Daarna zal het dorp een periode niet bewoond zijn geweest, vanwege overlast van het water. Vanaf ca 1000 werd Ommeren opnieuw bewoond.
In 997 werd Ommeren (Umeron) door Keizer Otto III geschonken bij de stichting van een klooster op de Luisberg bij Aken, het St. Adelbertstift.
In 1189 werd een overeenkomst gesloten over de kloostergoederen en behoorde Ommeren nog tot de eigendommen van het klooster. Midden 13de eeuw komt Ommeren voor als goed van de graven van Gelre. Bij het sluiten van een verdrag in 1427 tussen de bisschop en stad Utrecht enerzijds en de heer van Buren en de proost van Aken anderzijds, werd Ommeren aan het Sticht (Utrecht) toegewezen.
In 1453 verpandde Walraven van Meurs Lienden, de Schulenborg en Ommeren aan zijn neef en in 1455 moet hij de goederen weer wegens schulden als pand stellen, nu aan Jan van Gymnich, heer van Visschel. Deze droeg het in 1461 weer over aan Gerard van Culemborg. De graaf van Culemborg verkrijgt daarmee de rechtsmacht over Ommeren. Hij mocht zich ook ‘heer van Ommeren’ noemen. Het dorp kwam rond 1700 weer in andere handen toen Gravin Louisa Anna van Culemborg vele eigendommen van de hand deed. De nieuwe eigenaar werd mr. Arend van den Steen De heerlijkheid bleef daarna enkele generaties in handen van de familie Van den Steen (“Van Ommeren en Waijestein”). Daarna kocht een lid van de familie Wilbrenninck de heerlijkheid.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN OMMEREN
Nieuws uit Ommeren kunt u o.a. lezen op de volgende sites:
* De Fruitbode (website)
Ommeren heeft de volgende verenigingen:
* Vrouwenvereniging Weest Getrouw
* Kinderkerk van de hervormde gemeente Ommeren
* Buurtvereniging De Breipot - Facebook
* Vrouwen van Nu afdeling Ingen, Lienden, Ommeren
* T&P Sport (o.a. gym en turnen)
* Gymnastiekvereniging ILO (Ingen / Lienden / Ommeren)
* Kleiduiven Schiet Vereniging - de Betuwe
* Paardensportvereniging De Margrietruiter (Buitenaccommodatie)
* Ondernemersvereniging LOI (lienden / Ommeren / Ingen)
Ommeren heeft ook een heel leuk museum:
* Streekmuseum Baron van Brakell
Leuke Facebook site Ommeren:
RAVENSWAAIJ
Ravenswaaij is een klein dorp in de gemeente Buren, in de Nederlandse
provincie Gelderland. Het dorp telt 190 inwoners (2016; inclusief de verspreide huizen eromheen 417 inwoners).
De oudste vermelding van Ravenswaaij wordt gevonden in een oorkonde uit de 12e eeuw. De betekenis van de naam is waarschijnlijk afgeleid van het oud Nederlandse woord wade wat poel of ondiep water betekent en van raven. Ravenswaaij behoorde van 1811-1817 bij de gemeente Beusichem. Van 1818-1998 behoorde het bij de gemeente Maurik en vanaf 1999 bij de gemeente Buren.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN RAVENSWAAIJ
Ravenswaaij heeft de volgende verenigingen:
RIJSWIJK
Rijswijk is een klein Nederlands dorp in de Gelderse gemeente Buren. Rijswijk telt exclusief de verspreide huizen eromheen 360 en inclusief 657 inwoners (2016).
Dit dorp in de Neder-Betuwe behoorde van 1811-1817 bij de voormalige gemeente Beusichem, van 1818-1998 bij de voormalige gemeente Maurik en vanaf 1999 bij de (nieuwe) gemeente Buren. Dezelfde plaatsnaam komt ook voor in Noord-Brabant en Zuid-Holland.
In 1915 en 1916 zijn in het Essenbosch sporen gevonden van een nederzetting uit de 2e eeuw na Christus, wellicht het Romeinse castellum Levefanum.
De oudste vermelding van de naam komt voor in een 9e-eeuwse oorkonde. De naam is afgeleid van het oud Nederlandse woord 'wich' dat nederzetting betekent en 'ris' dat loot, tak of twijg betekent. Hier misschien in betekenis van vlechtwerk. Er komen veel achternamen voor, met een even grote variatie in schrijfwijze, gebaseerd op de plaatsnaam Rijswijk. Deze families kunnen afstammen van een der Rijswijken in Noord-Brabant bij Woudrichem of Zuid-Holland bij Den Haag of van de Duitse gelijknamige plaats bij Kleef.
In het dorp staat de Nederlands-hervormde Martinuskerk gebouwd in Gelders-Nederrijnse stijl.
Molen De Hoop is een Betuwse korenmolen. De molen, gebouwd in de 18e eeuw, is van het type ronde stenen grondzeiler. De functie van de molen is "korenmolen" en de inrichting bestaat uit 1 koppel maalstenen.
Op de plaats van de tegenwoordige molen (in de uiterwaarden van de Lek) heeft een voorganger gestaan - waarschijnlijk een standerdmolen - die in de tweede helft van de 17e eeuw in handen was van molenaar Cornelis Willemss. Rijswijk maakte toen deel uit van de heerlijkheid Maurik, welke tot 1697 behoorde tot de bezittingen van de heren, later graven van Culemborg. Reeds in de 14e eeuw hield de heer van Culemborg het gemaal en de wind in pacht van de hertog van Gelre. Uit notariële akten blijkt dat in 1732 gesproken wordt over "seeckeren steenen wind coornmolen ...... kerspel Rijswijck". Sinds 1962 is de molen eigendom van de N.V. Maatschappij tot exploitatie van Waalsteenfabrieken te Wijk bij Duurstede. In 1967 is er een restauratie uitgevoerd.
Samen met de molen Rijn en Lek in Wijk bij Duurstede aan de overkant van de rivier de Lek vormt De Hoop een aantrekkelijk uitzicht over de rivier als men vanaf de nabije veerpont over de noordelijke winterdijk naar Wijk bij Duurstede gaat.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN RIJSWIJK
Rijswijk heeft de volgende verenigingen:
ZOELEN
Zoelen is een dorp in de gemeente Buren, in de Nederlandse provincie
Gelderland. De naam betekent nederzetting aan de rivier de Zoel. Het dorp ligt ten noorden van Tiel en ten noordoosten van Kerk-Avezaath. Het dorp exclusief de verspreide huizen eromheen telt 1080 inwoners en met deze huizen telt het 1573 inwoners (2016).
Het wapen van Zoelen is afkomstig van het geslacht Pieck, dat meerdere hoge adellijke posities bezat in de Betuwe. De eerste heer van Zoelen uit dit geslacht was Carel Pieck, heer van Zoelen en Aldenhage, Brakel, en Enspijk 1712, ambtman van Beesd en Rhenoy, in de ridderschap van Nijmegen, admiraliteit van de Maze 1684, lid Staten-generaal 1705, burger van Zaltbommel 1709, trouwde december 1697 met Margaretha Jacoba du Faget van Assendelft, overleden 8 juni 1746.
Carel Pieck heer van Soelen stelt Jacob van Utrecht aan als stadhouder en griffier "der leenen" van de heerlijkheid Soelen op 29 januari 1714.
Zoelen had een eigen plantage in Suriname, De plantage werd in 1749 aangelegd door Willem Hendrik Pieck, baron van Zoelen en Brakel, Heer van Aldenhaag, Munnikenland en Enspijk en ambtman van Beesd en Rhenoy.
Zoelen vormde van 1811 tot 1978 een zelfstandige gemeente, waartoe tevens de dorpen Kerk- en Kapel-Avezaath behoorden. Op 1 januari 1818 werd Wadenoijen een zelfstandige gemeente, waartoe ook Drumpt en de buurtschap Passewaaij gingen behoren. Op 1 juli 1957 werd de gemeente Wadenoijen opgeheven en het grondgebied verdeeld over Tiel en Zoelen. Op 1 januari 1978 werd de gemeente Zoelen opgeheven. Zoelen en Kerk-Avezaath werden bij gemeente Buren en Kapel-Avezaath bij de gemeente Tiel gevoegd.
Tussen 1964 en 1978 was het gemeentehuis van de gemeente Zoelen niet in het dorp Zoelen, maar in Kerk-Avezaath gevestigd.
In Zoelen staat kasteel Soelen. Aan de Molenstraat staat De Korenbloem, een korenmolen waarmee nog steeds graan wordt gemalen.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN ZOELEN
Zoelen heeft de volgende verenigingen:
* Voetbalvereniging SCZ Zoelen
* Vrouwen van Nu afdeling Avezathen en Zoelen
* Eetcafé ouderen
ZOELMOND
Zoelmond (spreek uit met de klemtoon op '-mond') is een dorp in de gemeente Buren in de Nederlandse provincie Gelderland. Het behoorde met Beusichem tot het graafschap Buren. Van 1811 tot en met 1978 maakte Zoelmond deel uit van de gemeente Beusichem, dat toen in de gemeente Buren opging. De naam Zoel is afgeleid van de vrijwel verdwenen rivier De Zoel, oorspronkelijk een zijrivier van de zich bij Tiel van de Waal afsplitsende Linge.
>>> Lees hier meer over Kerngericht werken: BUURTEN IN ZOELMOND
Zoelmond heeft de volgende verenigingen:
* Oranjevereniging Zoelmond
* Stichting Speel- en Sportterrein Zoelmond
* Schietvereniging Willem-Tell
* Bloemrijk Beusichem - Zoelmond
* Stichting Vrienden van de Gelderse Molen
