Kerk-Avezaath is een dorp in de gemeente Buren, in de Tielerwaard in de Nederlandse provincie Gelderland. Kerk-Avezaath ligt ten noorden van de A15, bij Tiel.
Kerk-Avezaath wordt voor het eerst vermeld in de 11e-eeuwse kopie van een oorkonde uit 850. In die oorkonde spreekt men van Auansati. In 1107 wordt het als Auesaze geschreven. Ter onderscheiding van de twee dorpen werd in de volksmond Kerk- en Kapel-toegevoegd, maar in geschriften werd dit niet altijd gedaan; hierdoor is het soms lastig uit te maken welke van de twee kernen er bedoeld wordt in de geschiedschrijving.
Het woord Avesaet komt uit twee taalgebieden. ‘Sate’ betekent in het Oudnederlands woning en ‘ave’ betekent in het Oudgermaans eeuwen. Vrij vertaald betekent het zoiets als: "De woning van de oude heer." De oudste vermelding van Avezaath stamt uit het jaar 709.[bron?] Er zijn 15 schrijfwijzen van Avezaath bekend.
Toen na de vierde eeuw de Romeinen weg waren, was het gebied in deze omgeving verlaten. Hier en daar zullen nog wel enkel bewoners zijn achtergebleven.[bron?] Enkele eeuwen later vestigden zich weer nieuwe bewoners in de Betuwe. Het waren de stroomruggronden die een menselijk bestaan hier mogelijk maakten. Stroomruggen zijn gronden die wat hoger liggen in het landschap doordat de zwaarste gronddelen het eerst zinken. Zo ook in de Avezathen. Men maakte gebruik van de vruchtbare rivierklei om in de levensbehoefte te voorzien en bouwde opstallen waar men samen met de dieren kon wonen. Hierdoor ontstonden kleine leefgemeenschappen zoals de Avezathen. In de zevende eeuw begon de opmars van het christendom. Namen als Willibrord en Bonifatius hebben daartoe bijgedragen.
De tijd van Karel de Grote brak aan, wat welvaart en rust met zich mee bracht. Inmiddels was ook het christendom tot de Avezathen doorgedrongen. In deze tijd woonden enkele tienduizenden mensen in Nederland. Dorpsgemeenschappen van een honderdtal mensen waren in staat om een kerk te bouwen, aanvankelijk van hout. De invloedssfeer van Tiel, waar in de negende eeuw de St. Walburgkerk al was gebouwd, doet zich dan gelden. Men kan ervan uitgaan dat de kerk te Avezaath in de 10e eeuw is gebouwd. Volgens het oudst bekende document met betrekking tot de kerk wordt het kerkgebouw van Avezaath op 4 juni 1007 door bisschop Notger van Luik geschonken aan de abdij van Thorn. Deze benedictijner abdij werd in 992 gesticht door graaf Ansfried en zijn vrouw. Ansfried zou later bisschop worden van Utrecht. De abdij van Thorn heeft tot aan het begin van de 17e eeuw het collatierecht gehad over de Avezaathse kerkgemeenschap. Het collatierecht is het recht om geestelijken te benoemen in de dorpen van Avezaath.
De huidige St. Lambertuskerk van Kerk-Avezaath stamt gedeeltelijk uit de 11de eeuw. Van deze kerk is geen stichtingsdatum bekend. Lambertus was bisschop van Maastricht. In het rivierengebied zijn meer kerken naar de heilige Lambertus vernoemd. Van de Agatha Capel is de stichtingsdatum expliciet bekend. De Agatha Capel is op 2 mei 1321, daags na de feestdag van Johannes en Filippus, gewijd aan de heilige Agatha. Deze vrouw is in 254 na Christus gestenigd op Sicilie. Het staat beschreven dat de Agatha Capel te Oud-Avezaath (het huidige Kapel-Avezaath) was gewijd. Diverse bronnen vermelden dat de ‘Heer” van de gouw Teisterbant te Alden Avezaath (= Oud Avezaath) heeft gewoond.[bron?]
In het Laageinde bevindt zich nog steeds de hofstede “Alden-Haaf”. Bij deze hofstede is de gracht (singel) nog aanwezig. De gracht omsluit ook een verhoogd gebied. In de negende eeuw woonde graaf Waltger, volgens bronnen, in een dorp bij Tiel. Men vermoedt dat hier Avezaath, dus Alden-Avesaet mee bedoeld is.
Het oudst bekende Avezaaths document is een oorkonde uit het jaar 850 welke in de 11e eeuw is overgeschreven. Hierin staat vermeld dat een hoeve in Avezaath in het jaar 850 geschonken is aan bisschop Balderik in Utrecht.
Het dorp was van 1811 tot 1978 onderdeel van de gemeente Zoelen, waartoe naast Kerk-Avezaath en Zoelen ook het dorp Kapel-Avezaath behoorde; bij de fusie van de gemeenten Buren en Zoelen werd Kapel-Avezaath echter bij de gemeente Tiel gevoegd. Vanwege de gelijkenis van de namen worden de twee dorpen met elkaar verward.
Nieuws uit Kerk-Avezaath kunt u o.a. lezen op de volgende site:
* Bewonersvereniging Kerk Avezaath
* Oranjevereniging Kerk-Avezaath
* Tennisvereniging Kellendonck
* Voetbalvereniging Teisterbanders
* Vrouwen van Nu afdeling Avezathen en Zoelen
* Stichting De Helpende Kracht
In Kerk-Avezaath kunt u een klompenpad vinden, namelijk:
Men is zeer tevreden over de school en hoopt dat deze niet aan eigen succes ten onder gaat. De huidige locatie zal naar verwachting te klein worden als de school de huidige ontwikkeling doorzet. Wellicht dat een nieuwe locatie gevonden kan worden ter plaatse van vrijgekomen fruit schuren evt in combinatie met de moestuin. De speeltuin wordt ook erg gewaardeerd en gehoopt wordt dat deze behouden blijft. Men zou graag zien dat er verbetering optreedt in de samenwerking met de gemeente en het bestuur van de speeltuin. Verder is er zorg omtrent de minima in het dorp/gemeente. Er is o.a. sprake van verborgen armoede. Er was een mevrouw van Minima Buren aanwezig, zij zouden als laagdrempelige verbinding kunnen fungeren tussen hulpbehoevenden en de gemeente.
• Hoe zorgen we ervoor dat de gemeente ook bereikbaar is voor inwoners die niet in de gelegenheid zijn om zelf naar Maurik te reizen?
• Kan er een vast aanspreekpunt komen voor de inwoner van KerkAvezaath bij de gemeente, die ook regelmatig in het dorp aanwezig is?
• Hoe houden we de verenigingen in het dorp duurzaam in stand?
• Hoe zorgen we ervoor dat de Blinker voor het dorp behouden blijft?
• Er bestaat een convenant tussen de gemeente en Kerk-Avezaath. Deze wordt niet actief nageleefd. Hoe zorgen we ervoor dat dit wel gebeurt?
• Hoe kunnen we voorzien in de (toenemende) zorgbehoefte van senioren?
• Er ligt een afspraak voor een halfjaarlijks overleg moment tussen gemeente en het dorp/dorpsvertegenwoordiging. Hoe zorgen we ervoor dat dit ook daadwerkelijke gebeurt?
• Kunnen we een dorpsmoestuin realiseren, in combinatie met de Blinker?
• Een goede bibliotheekvoorziening in de gemeente wordt gemist.
• Hoe kunnen we de komst van voorzieningen stimuleren (bv. café, snackbar, buurtwinkel)?
• Voor tieners is er weinig te doen in het dorp.
• Hoe verbeteren we het gevoel van veiligheid in het dorp?
• Kan de gemeente de burgers ook informeren over relevante plannen van het rijk, provincie en buurgemeenten?
• Hoe kan de gemeente de verenigingen meer ondersteunen?
• Het dorpshuis wordt erg goed gebruikt. Hoe voorkomen we ruimtegebrek in de toekomst?
• Hoe kunnen we verborgen armoede in de gemeente beter bestrijden? Men klopt vaak uit schaamte niet aan bij de gemeente. Minima Buren is een laagdrempelig steunpunt.
• Er is geen voedselbank in de gemeente. Hier is misschien wel behoefte aan.
• Hoe kan de gemeente sociaal-maatschappelijke ondernemers en sociale evenementen beter ondersteunen en stimuleren? Is er bijvoorbeeld een vast contactpersoon bij de gemeente mogelijk?
• Er is geen middelbare school in de gemeente. Kinderen moeten nu naar buurgemeenten. Dit is niet goed voor de binding met de gemeente en de afstanden zijn soms erg groot.
• Hoe kunnen we jong en oud meer verbinden? Het bloemencorso had deze functie, maar die is door omstandigheden opgeheven.
Dit thema leeft in Kerk-Avezaath. Het karakter van het dorp zou versterkt kunnen worden door het asfalt van de wegen te vervangen door klinkers. Daarmee wordt het dorpse karakter versterk. Ook zijn er zorgen wat betreft de ontsluiting van de uitbreidingswijk Teisterbant. Men zou graag zien dat er een nieuwe ontsluiting komt voor deze wijk op de provinciale weg. Op z’n minst voor het bouwverkeer, maar liefst permanent. De kruising Daver-Achterstraat komt erg vaak ter sprake als gevaarlijk punt. Verder vindt men dat er te hard gereden wordt in het dorp. Ook op de route naar de school. De route naar de school zou veiliger moeten worden.
• De kruising Daver-Achterstraat is gevaarlijk. Actie van de gemeente blijft te lang uit.
• Er is bezorgdheid over toekomstig bouwverkeer richting Teisterbant. Men ziet graag een directe verbinding met de provinciale weg en niet door het dorp.
• Hoe wordt de ontsluiting van de nieuwbouw op Teisterbant opgelost?
• Hoe maken we een veiligere fietsroute naar de sportvelden?
• De parkeerplaats bij de rotonde is te klein. Hier staan regelmatig auto’s in de berm.
• Het halen en brengen van kinderen bij basisschool de Blinker zorgt voor overlast. De doorstroom wordt geblokkeerd door ‘wildparkeerders’ en er wordt hard gereden.
• Kan er een analyse gemaakt worden van het parkeren in het dorp? Het parkeren zorgt op veel plekken voor overlast en onveilige situaties.
• Er ligt al jaren een vraagstuk rondom geluidsoverlast en fijnstof veroorzaakt door de A15 en de Betuweroute. De status hiervan is onduidelijk. Hoe zorgen we voor een juiste analyse en meting, gevolgd door adequate maatregelen?
• Men ervaart overlast van water in kelders en kruipruimtes. Welke maatregelen zijn nodig om deze overlast te voorkomen?
• Kan het bouwverkeer naar Teisterbant buiten het dorp om geleid worden, bijvoorbeeld via de provinciale weg?
• Hoe kunnen we het dorpse karakter van de kern versterken?
• Hoe zorgen we ervoor dat er minder hard gereden wordt in het dorp? In de Dorpsstraat en de Daver wordt bijvoorbeeld erg hard gereden.
• Hoe maken we de routes naar de sportvelden veiliger voor fietsers?
• Hoe zorgen we voor minder geluidhinder van de provinciale weg?
• Kunnen we zwaar verkeer weren uit de kern?
• Hoe kunnen we de fiets-/voetgangersveiligheid vergroten in en buiten de kern? Bijvoorbeeld de routes door het dorp naar de school, de Woerd en sportvoorzieningen.
• Kunnen we een centrale plek in het dorp maken, bijvoorbeeld een dorpsplein?
• Hoe kunnen we de voetgangersveiligheid in de kern verbeteren? De dorpsstraat bijvoorbeeld heeft geen echte stoep, je loopt er op de weg.
• Hoe kunnen we sluipverkeer van Zoelen naar Tiel terugdringen?
• Het onderhoud van de wegen in het buitengebied laat te wensen over.
• In het buitengebied ontbreekt het op veel plekken aan verlichting. Vooral op de veel gebruikte fietsroutes is dit vervelend, naar de voetbalvelden bijvoorbeeld.
• De kruisingen met de Achterstraat zijn onoverzichtelijk.
• De Lutterveldsestraat is deels een éénrichtingsweg, hier houdt men zich vaak niet aan.
Over het algemeen was is men tevreden over het groene karakter van het dorp. Er werd wel aangegeven dat men de entree van het dorp aan de zijde van de provinciale weg erg arm vindt. Dit zou vergroend mogen worden. De mogelijk te herontwikkeling locatie Gerritse in het dorp zou ook groener gemaakt kunnen worden. Daarmee zou deze locatie minder verstorend zijn voor de rest van de omgeving. In en om het dorp staan nu met name eiken. Geopperd is om meer diversiteit aan te brengen in de soorten bomen die aanwezig zijn. Meer biodiversiteit. Er wordt meerwaarde gezien in het met bloemen inzaaien van bermen. Dit wordt op kleine schaal al gedaan door particulieren en de groep is hier enthousiast over. Komt ook de biodiversiteit ten goede en ook voor insecten is dit positief. Het onderwerp recreatie is beperkt aan de orde geweest. Daarbij werd aangegeven dat het mooi zou zijn als de route van het Errekomsepad verlegd zou kunnen worden zodat wandelaars niet meer over de weg hoeven te lopen. Verder worden de huidige regels met betrekking tot B&B’s als beperkend ervaren. Deze zouden verruimd kunnen worden, zodat meer mensen hun ideeën om een B&B te realiseren kunnen waarmaken. Wat betreft duurzaamheid wordt benadrukt dat er naar alternatieve manieren gezocht moet warden om duurzame energie op te wekken dan windmolens. Die wil men liever niet. Gesuggereerd werd om een geluidscherm langs de A15 en het spoor te plaatsen die aan de zuidzijde is voorzien van zonnepanelen en aan de andere zijde groen is. Men benadrukte met klem dat er grootte behoefte is aan duidelijkheid omtrent de overlast van geluid en fijnstof van de A15 en de Betuwelijn.
• Kunnen we met de gemeente in gesprek over het groenbeleid in het dorp?
• Hoe kunnen we de entree van het dorp verfraaien met groen?
• Hoe kunnen we de toename van bos stimuleren?
• Hoe vergroten we de biodiversiteit in en om het dorp?
• Het Errekomsepad gaat grote stukken over een asfaltweg. Hoe kunnen we deze route ‘landelijker’ maken?
• Zijn er kansen voor toerisme in Kerk-Avezaath en hoe kunnen we die benutten?
• Kan de geluidswal langs de A15/Betuwelijn benut worden voor het opwekken van energie?
• Hoe komen we tot een gedragen oplossing voor het opwekken van duurzame energie?
• Hoe kunnen we de groenstructuur in het dorp verbeteren?
• Kunnen we meer losloopgebieden voor honden maken?
• Hoe zorgen we ervoor dat de open plekken rondom het dorp behouden blijven?
Er is een gebrek aan diversiteit in woningen. Er is woningbehoefte in het dorp waarin nu niet voldoende wordt voorzien. Voor diverse doelgroepen zoals senioren en starters zijn nu niet of nauwelijks mogelijkheden op de woningmarkt in Kerk-Avezaath. De ontwikkeling Teisterbant zou deels in deze behoefte kunnen voorzien. Ook ruimte voor sociale woningbouw is gewenst. Het lang uitblijven van ontwikkeling op de locatie van de ‘stallen van Boudewijn’ en ‘het tankstation’ vindt men een doorn in het oog.
• Hoe zorgen we ervoor dat er woningen voor senioren en starters kunnen worden gerealiseerd in Kerk-Avezaath?
• Hoe versnellen we de besluitvorming met betrekking tot de ‘stallen van Boudewijn’? En kan de gemeente hier proactief over communiceren?
• Wat is de stand van zaken van de plannen in het centrum en de revitalisering van de benzinepomp?
• Kunnen we ervoor zorgen dat senioren, starters en dorp gebonden woningzoekenden voorrang krijgen bij het toewijzen van woningen?
• Er lijkt weinig draagvlak voor het realiseren van een tankstation aan de rotonde, langs de provinciale weg.
• Hoe zorgen we voor voldoende betaalbare woningen in KerkAvezaath?
• Hoe zorgen we ervoor dat nieuwbouw past bij het dorpse karakter van Kerk-Avezaath?
• Men ziet de komst van een bedrijventerrein bij Kerk-Avezaath niet zitten.
• Hoe maken/houden we het dorp aantrekkelijk voor jongeren?
• Hoe verbeteren we de doorstroming in de woningmarkt?
• Het aanbod aan sociale huurwoningen is laag. Vooral voor eenverdieners en alleenstaanden is het lastig om woonruimte te vinden.
© Copyright Gemeentebelangen Buren. All Rights Reserved