Maurik is een dorp in de Nederlandse gemeente Buren, provincie Gelderland. Het ligt in de Betuwe tussen Tiel en Wijk bij Duurstede. Tot 1999 vormde de plaats met de dorpen Eck en Wiel, Ravenswaaij en Rijswijk de gemeente Maurik die dat jaar opging in de gemeente Buren.
Over het ontstaan van de naam Maurik is niets met zekerheid bekend. A.J. van der Aa schrijft in 1846[1] dat Mannaricium, genoemd in het reisboek van Keizer Antonius, het huidige Maurik zou zijn. Zijn bron noemt hij echter niet. A.P. de Kleuver gaat in zijn gelegenheidswerkje uit 1967[2] nog een stap verder en neemt een Keltische oorsprong aan.
Nu is (zeer) oude bewoning bewezen: in 1967 zijn enkele geringe resten aangetroffen die wijzen op bewoning in de Bronstijd (1700-700 v.Chr.). Aan het begin van de jaartelling heeft op de Woerd bij Maurik een grote boerderij gestaan; deze hoeve werd tegen het eind van de 3e eeuw verlaten: De Franken begonnen met hun invallen en het werd onveilig. In de 4e eeuw was de grond te drassig voor bewoning en Romeinse schrijvers noteerden dat de grond in de Betuwe zo nat was, dat het bijna geen grond meer mocht heten. In de daarop volgende eeuwen, de 5e tot de 7e, was er sprake van geringe bewoning in de Betuwe, het meest in de Over-Betuwe, aldus Dr. A.R. Hol[3] in haar standaardwerk De Betuwe, waaraan een groot deel van het bovenstaande is ontleend.
Een veilige conclusie is, dat de permanente bewoning van Maurik waarschijnlijk pas van na de 7e eeuw dateert. Vroegere datering steunt slechts op speculatie. Op grond van archeologisch onderzoek concludeert Dr. P.J.R. Modderman[4] dat permanente bewoning van plaatsen tussen de Rijn en de Waal met de uitgang -ik (zoals Maurik, Varik) nergens verder gaat dan tot de vroege middeleeuwen. Een andere geleerde, Dr. D.P. Blok,[5] betoogt dat de vroeg-middeleeuwse vestiging van bewoners van de West-Betuwe zich van Brabant uit voltrokken heeft en ca. 900 voltooid was.
In ieder geval wordt Maurik voor het eerst in een oorkonde van 997 genoemd en wel als Maldericke. Keizer Otto III schenkt dan een in Maurik gelegen goed aan een klooster. De vestiging van de nieuwe bewoners zal, gelet op de conclusie van Dr. Blok, enige generaties eerder hebben plaatsgevonden. De eerste bewoner van naam treedt ons een kleine drie eeuwen later tegemoet: Saffatijn van Mauderic, ridder, die in 1270 zijn burcht bij de rivier bouwde (op het terrein waar nu de molen staat). Daarvan heeft hij niet lang plezier gehad: hij sneuvelde in 1288 in de Slag bij Woeringen.
Een verklaring voor de naam Maurik is er evenwel nog steeds niet. Een ontlening aan het Keltisch, zoals A.P. de Kleuver heeft aangenomen (Maleriacum of Mannaricium, wat weer een afleiding zou zijn van de persoonsnaam Malerius), mist bewijs.
Van 1811 tot 1999 was de gemeente Maurik een zelfstandige gemeente in de Neder-Betuwe, waaronder ook de dorpen Eck en Wiel, Ingen (1811-1817) en vanaf 1818 ook Ravenswaaij en Rijswijk vielen. In 1999 ging Maurik op in de gemeente Buren. Het voormalige gemeentehuis is september 2006 als restaurant in gebruik genomen.
* Voetbalvereniging SV MEC '07
* Hengelsportvereniging Het Snoekje
* Accordeonvereniging De Aria’s
Men vindt het belangrijk dat het voorzieningenniveau in Maurik ten minste gehandhaafd blijft. Uitbreiding met een sprothal en voorzieningen die de sociale cohesie kunnen bevorderen zijn veel gehoorde wensen. Maurik is en blijft een vitaal dorp waar jong en oud hun plek vinden, een sterke kern met voorzieningen en mogelijkheden om elkaar te ontmoeten zijn daarbij van belang.
• Hoe kunnen we de integratie van nieuwe bewoners bespoedigen?
• Hoe kunnen we ontmoetingen faciliteren, bijvoorbeeld door het realiseren van een sporthal?
• Kunnen we de markt aangrijpen om ontmoeten te faciliteren?
• Kunnen we een koffie/theehuis realiseren in het centrum en koffieochtenden organiseren om de sociale cohesie te vergroten?
• Vuurwerk afsteken, gezamenlijk en georganiseerd op een centrale plek met evenement
• Het ontbreekt aan voldoende speelplekken in Oosterweyden
• Is er meer ruimte mogelijk voor kunst in de openbare ruimte
• Aanbod horeca en kleinschalige winkels vergroten
• Er is behoefte aan een sporthal
• De sluiting van het dorpshuis (Klokhuis) is nadelig voor de sociale cohesie en mogelijkheid tot ontmoeten
• Het ontbreken van een middelbare school en de matige ovverbinding met omliggende steden vergroot de kans op wegtrekkende gezinnen.
• Het voorzieningenniveau voor jongeren is beperkt
• Ondersteuning bij laaggeletterdheid
• Het organiseren van evenementen wordt bemoeilijkt door ingewikkelde procedures en vergunningsaanvragen
• Gebrekkige informatievoorziening vanuit de gemeente creëert barrière voor burgers en ondernemers
Er worden diversie knelpunten benoemd op het gebied van verkeer en parkeren. Vooral hardrijders op de Buitenweg en het ontbreken van een goede fietsverbinding met het sportpark worden als probleem gezien. Verder wordt aangegeven dat de ov-verbindingen van Maurik met de omliggende steden te wensen overlaat. Zo zou onder andere de slechte bereikbaarheid van middelbare scholen met het OV zou gezinnen er toe leiden te vertrekken uit Maurik. De openbare ruimte van het dorp mag groener en klimaatbestendiger ingericht worden, verder leeft de behoefte voor meer gebruiksgroen als parken en speeltuinen.
• De slechte aansluiting van Maurik op het OV-netwerk verkleint de wendbaarheid van ouderen en scholieren
• De parkeermogelijkheden bij Jumbo en snackbar zijn beperkt
• De verkeersveiligheid op de Buitenweg is een probleem
• De verkeersveiligheid in het dorp laat te wensen over
• De gebrekkige fietsverbinding met het sportpark zorgt voor gevaarlijke situaties
• De Tielsestraat richting Beldert is onveilig voor fi etsers
• Kruising Tielsestraat/Marijkelaan is gevaarlijk
• De mening van fi etsverkeer en autoverkeer op de Marijkelaan zorgt voor gevaarlijke situaties
• De N320 wordt veel gebruikt als sluiproute
• De toegankelijkheid van het buitengebied voor agrarisch verkeer is in het geding
• De Rijnbandijk is onvriendelijk voor voetgangers en fietsers
• Verkeerssituatie bij de scholen kan veiliger
• Meer openheid en vergezichten op de komgronden
• De speelruimte voor kinderen in Oosterweyden is te beperkt
• De openbare ruimte in de kern bestaat uit te veel verharding
• Ook veel particuliere tuinen zijn grotendeels of helemaal verhard
• In de openbare ruimte is weinig kunst aanwezig
• Wateroverlast door hoosbuien, water afvoer is gebrekkig
• Hoe kunnen we het centrum aantrekkelijker maken?
• Verbinden van fysiek aantrekkelijke plekken (dorpsplein) aan het sociale leven (’t Klokhuis). Zijn nu gescheiden werelden.
De meeste deelnemers begrijpen dat we als samenleving duurzaam moeten worden. Tegelijk vindt men het lastig om dit naar de persoonlijke situatie te vertalen. Ook vindt men dat er niet te snel een eenzijdige focus moet komen te liggen op zaken waar we spijt van kunnen krijgen (grote zonneweides of windmolens). Eerst zouden daken voorgelegd moeten worden, maar het is zeker belangrijk om te zoeken naar integrale oplossingen. Verder is het voor inwoners belangrijk dat er veel meer objectieve informatie wordt gegeven. De gemeente zou kunnen nadenken over financiering en informatie en collectieve oplossingen. De meeste deelnemers vinden de recreatie rond het dorp goed en van toegevoegde waarde. Het hoeft niet perse meer te worden. Wel staan het eiland van Maurik en het dorp soms teveel los van elkaar. Mensen blijven op het eiland, waardoor functies in het dorp minder pro teren dan zou kunnen. Ook meer en duidelijkere routes kunnen bijdragen aan het plezier van inwoners en recreanten. De meeste deelnemers vinden groen heel belangrijk voor het dorp. De argumenten die aan bod kwamen zijn: prettig voor de woonomgeving, speelgelegenheid, bijdrage aan biodiversiteit en goed voor het klimaat. De inwoners hebben ook wel kritiek op de gemeente. Door onkruid weg te branden en beheer van groen te versoberen, geeft de gemeente niet het goede voorbeeld. Voor het buitengebied is de belangrijkste opgave de biodiversiteit en op sommige plekken de toegankelijkheid, in de kern gaat het om het vergroenen van wijken en om het verbeteren van entrees (entree als visitekaartje).
• Hoe zorg je ervoor dat oplossingen niet incidenteel worden? Hoe kun je collectieve acties opzetten?
• Betaalbaarheid van vraagstukken (idee: goedkope leningen, collectieve projecten waarin mensen kunnen participeren)
• Kunnen we duurzaamheid integraal oppakken ipv met kleine maatregelen. Hoe komen we tot een groot verhaal voor heel Buren of per dorp.
• Hoe kunnen inwoners daar eenvoudig op inhaken? Met betrouwbare informatie.
• Bij meer groen ook meer faciliteiten, zoals bladkorven en honden uitlaatplekken
• Kunnen we groen aan elkaar knopen zodat groene netwerken ontstaan, waarlangs je bijvoorbeeld kunt wandelen.
• Relaties tussen dorp en buitengebied met groen. Er zijn nu soms harde overgangen.
• Hoe maken we het beheer ecologischer als er geen budget is? Nu wordt groen vaak weggebrand, wat niet goed is voor de ecologische kwaliteit.
• Graag enkele dorpsranden en entrees vergroenen (Verbindingsweg)
• Collectieve tuinen, gezamenlijke tuinen of zelfbeheer openbaar groen stimuleren
• Hoe kunnen we de ‘fruitidentiteit’ meer zichtbaar maken?
• Meer hoogbouw toestaan. De ruimte die vrij komt door gestapelde woningbouw inzetten van het vergroenen van de omgeving.
• Versterken van routestructuren rond het dorp
• Toegankelijk maken bos in de uiterwaarden (bij steenfabriek, pal ten noorden van de JUMBO, ten noordoosten van De Dries)
Er is behoefte aan diversiteit in woningbouw. Er is woningbehoefte waarin nu niet wordt voorzien. Voor diverse doelgroepen zoals mensen met een beperking, senioren en starters zijn nu niet of nauwelijks mogelijkheden op de woningmarkt in Maurik. Wel wordt de kwaliteit van de woningen en de hoeveelheid laagbouw gewaardeerd. Hoogbouw ziet men liever niet, al zijn er ook stemmen die juist voor hoogbouw pleiten, passend bij de schaal van Maurik. Maurik zou meer ruimte kunnen bieden aan lokale ondernemers en functies als horeca en winkeltjes in de kern kunnen stimuleren. Groei van de
werkgelegenheid wordt tevens gezien als belangrijk.
• Bij nieuwbouw zou duurzaamheid een voorwaarde moeten zijn
• Er zou gezocht moeten worden naar ruimte voor inbreiding in de kern
• Er is een beperkte diversiteit aan soorten woningen. Kleine huishoudens, beschermd wonen, jongeren/starters, en woonvormen worden niet goed bedient
• Lokale bedrijven/ bedrijfjes zouden gestimuleerd kunnen worden
• Het aanbod aan goedkopere woningen zou omhoog kunnen
• Hoe stimuleer je ondernemers die zich willen vestigen in de kern?
© Copyright Gemeentebelangen Buren. All Rights Reserved